Ik heb onlangs de podcast ‘Anoniem Intiem’* van Omroep Gelderland geluisterd, die inmiddels meerdere journalistieke prijzen heeft gewonnen. De podcast bestaat uit een serie afleveringen, gemaakt door Maarten Dallinga, over ontmoetingsplekken die mannen opzoeken om -zoals de titel al aangeeft- op anonieme wijze hun seksualiteit te beleven.
In ‘Anoniem Intiem’ spreekt een aantal mannen over de moeilijkheden en soms zelfs onmogelijkheden om uit te komen voor hun seksualiteit. Er ligt een dusdanige druk vanuit de maatschappij om te voldoen aan de heersende norm dat de meeste mannen ervoor kiezen om er een geheim leven op na te houden.
In de podcast komt socioloog Laurens Buijs** aan het woord, die spreekt van ‘de Nederlandse paradox’ als het gaat om homo-tolerantie. Dit houdt zoveel in als: uit onderzoeken en enquêtes blijkt herhaaldelijk hoe tolerant wij Nederlanders staan tegenover homoseksualiteit, maar de praktijk loopt hier niet mee parallel. Eigenlijk mogen mannen wel hun seksuele voorkeur hebben, zolang ze deze maar niet in de openbaarheid uiten. Zoenende of zelfs hand in hand lopende mannen worden in Nederland nog steeds slachtoffer van geweld of krijgen te maken met afkeuring en vaak subtiele uitsluiting.
Laurens Buijs noemt dit een gevolg van de heteronormen waar onze samenleving al eeuwenlang op gebouwd is. Die maakt dat mannen met een andere seksuele voorkeur dan de heersende zich vaak sowieso al buitengesloten voelen. En omdat ze deze gevoelens niet durven te uiten sluiten ze zichzelf psychisch op, met allerlei geestelijke en (daarom) ook lichamelijke gevolgen voor hun gezondheid.
Hoewel Buijs benadrukt dat dit zeker niet voor alle mannen geldt, zie ik deze mannen ook in mijn praktijk: ze zijn met een vrouw getrouwd die al dan niet weet heeft van hun seksuele voorkeur of neiging. Maar voor de buitenwereld (en als er kinderen bij betrokken zijn eigenlijk ook altijd voor hen) houden ze het beeld hoog van een monogaam paar dat precies het leven leidt dat ze wil leiden. Ondertussen houdt de man er vaak een afgesloten, heimelijk leven op na waar hij zich voor schaamt – en waarom hij in veel gevallen ook drugs gebruikt om zich even te kunnen onttrekken aan deze gevoelens van zelfafwijzing.
Als de geestelijke gezondheidszorg dan toch zo onder druk staat in Nederland, lijkt het mij wenselijk om onze zogenaamde tolerantie tegenover seks ook in de praktijk handen en voeten te geven. We moeten maar eens beginnen te accepteren dat wat voor heteroseksuelen geldt, net zo goed geldt voor andere uitingsvormen van seksualiteit. Namelijk dat het voor de gezondheid van zowel het individu als van de maatschappij zelf noodzakelijk is om niet alleen een seksuele identiteit aan te kunnen nemen, maar deze binnen de wettelijk gestelde gedragsregels óók te kunnen beleven – zonder daarvoor publiekelijk te worden veroordeeld of subtiel te worden buitengesloten.
Want waar vroeger de heteronormatieve seksuele moraal nodig was om maatschappelijke orde te handhaven, is onze huidige maatschappij dit tijdperk ver voorbij. Iedereen in ons land beschikt over voldoende geld en opleiding om zijn of haar eigen wereldbeeld niet onderuit te laten halen door de manier waarop een ander zijn of haar seksualiteit beleeft. Dat er nu nog mensen zijn die een zoenend man/vrouw-koppel op straat anders ervaren dan een kussend man/man-stel duidt in mijn ogen vooral op een alles verterende ontevredenheid met hun eigen leven.
We have to grow the fuck up met zijn allen en moeten de seksuele beleving van mensen die buiten de heteronormen vallen eens gaan omarmen in plaats van wegzetten. We zijn namelijk niet alleen verantwoordelijk voor onze eigen geestelijke gezondheid, maar voor die van iedereen.
– – – – – –
Met Mind Your Sex wil ik minder schaamte creëren rondom seksualiteit. Omdat ik geloof dat onze maatschappij gebaat is bij een liefdevollere omgang met onze seksualiteit en op die manier ook met elkaar.
* Beluister de podcast ‘Anoniem Intiem’ van Omroep Gelderland: https://www.omroepgelderland.nl/mannenontmoetingsplekken
** Laurens Buijs schreef in 2016 een uitgebreid artikel voor De Correspondent over wat hij ‘de Nederlandse paradox’ noemt: https://decorrespondent.nl/4821/hollandse-homoacceptatie-je-mag-het-wel-zijn-maar-je-moet-het-niet-te-veel-tonen/1355304675978-9ef39f4c